vrijdag 7 februari 2014

Fröbelen met figshare

Voor het project RDM Ondersteuning haal ik ideeën en inspiratie uit het werk van anderen, bijvoorbeeld uit Data Intelligence 4 Librarians, RDMRose, MANTRA en verschillende RDM-websites. De makers van deze trainingen en websites hebben de dingen die zij maakten online beschikbaar gesteld voor hergebruik, doorgaans onder een CC BY- of CC BY-SA-licentie. Dat vind ik een goed voorbeeld om te volgen, ook als ik hun werk niet letterlijk citeer, vertaal of bewerk.

UvA-DARE, het institutionele repository voor publicaties van UvA-medewerkers, was daarvoor geen optie, omdat het niet bedoeld is om lesmateriaal te delen. Box, Dropbox en soortgelijke websites bieden weliswaar opslagruimte en links waarmee je bestanden met anderen kunt delen, maar ze richten zich niet op aantrekkelijk publiceren of presenteren. Slideshare was vanuit dat perspectief wel een optie, maar die website biedt geen permanente links en geen mogelijkheid om gerelateerde bestanden te groeperen. Enter figshare, een website die is opgezet voor het delen van onderzoeksresultaten die niet naadloos in traditionele publicatievormen passen.

figshare is hard op weg om een interessante verzamelplaats van afbeeldingen, video- en audiobestanden, datasets, conferentieposters, papers en presentaties te worden. Het voorziet in behoeften die wetenschappelijke tijdschriften en andere repository's niet vervullen: data van experimenten die niet succesvol waren, kunnen van waarde zijn bij het opzetten van nieuw onderzoek, maar publicaties over 'mislukt' onderzoek verliezen het gevecht om tijdschriftruimte van publicaties over succesvolle experimenten en de data zelf zijn (al of niet door het ontbreken van een gerelateerde publicatie) in sommige repository's niet welkom. Bovendien 'produceren' onderzoekers meer dan het traditionele artikel; al tellen ze in onderzoeksregistratiesystemen en onderzoeksimpactberekeningen (nog) niet altijd mee, ook conferentieposters en presentaties zijn van waarde voor het verspreiden van onderzoeksresultaten.

Om bestanden te kunnen delen via figshare dien je een gratis account te openen. Bij dat account hoort 1GB aan opslagruimte voor bestanden die je voor jezelf houdt; bestanden die je openbaar maakt, tellen voor je gebruik van opslagruimte niet mee. De website is, om oprichter Mark Hahnel te citeren, "stupidly simple" in het gebruik: nadat je via de upload-link een bestand van je harde schijf hebt geselecteerd en op figshare hebt gezet, voer je de belangrijkste gegevens over het bestand in en besluit je of je het bestand publiceert, en met een druk op de knop Save changes ben je klaar.

De gegevens die je kunt invoeren, zijn Type of file (voorkeuzemenu), Title, Author(s) (je eigen naam staat er al), Categories (vakgebied, voorkeuzemenu), Tags (suggesties verschijnen zodra je begint te typen), Description, en Links. De beschrijving mag je zo kort houden of lang maken als je wilt, er geldt geen (dwingend) minimum of (zeurderig) maximum aantal tekens voor dit veld. Toegevoegde links worden aanklikbaar, zodat bezoekers van figshare direct naar (bijvoorbeeld) een gerelateerde blogpost kunnen doorklikken. Je kunt de gegevens van een bestand te allen tijde wijzigen; via de replace-link in het wijzigingsmenu kun je het bestand bovendien vervangen door een nieuwere versie ervan.

Zodra je een bestand publiceert, krijgt het een Digital Object Identifier (DOI). Voor bestanden die je nog niet wilt publiceren, kun je alvast een DOI reserveren. Gerelateerde bestanden kun je groeperen in een fileset - te onderscheiden van het bestandstype dataset, dat een enkele tabel kan zijn. Een fileset krijgt een eigen pagina, waar de bestanden individueel en de set als geheel gedownload kunnen worden. Ook filesets krijgen bij publicatie een eigen DOI. Een derde pluspunt van figshare is versiebeheer: als je een gepubliceerd bestand door een nieuwere versie vervangt, gaat de DOI van het bestand naar de nieuwste versie verwijzen; onder aan de publieke pagina waarop het bestand staat, wordt aangegeven dat er een eerdere versie is en kan daarnaar worden doorgeklikt.

Minpuntjes zijn er ook: in de preview van PowerPointbestanden rolt tekst die in werkelijkheid toch echt keurig op de slide past, van de slide af, en in de preview van Wordbestanden met een plaatje in de koptekst – bijvoorbeeld het UvA-logo – verschijnen ter hoogte van het plaatje letters die er in het origineel en in een download van het bestand niet staan. Met voorzetsels in Nederlandse achternamen doet figshare wat ook in referentiesoftware nog wel eens misgaat: in de automatisch gegenereerde citatie heet ik "van Selm, Mariette" in plaats van "Selm, Mariette van". En de integratie met ORCID is nog niet zoals-ie moet zijn: de bestanden die ik vorige week op mijn figshare-pagina zette, zijn nog niet tot mijn ORCID-pagina doorgedrongen.

Met betrekking tot de licentie waaronder ik mijn maaksels ter beschikking stel, ben ik eigenwijs geweest. De website van figshare meldt dat datasets onder CC0- en andere bestandstypen onder CC BY-licentie vallen. Omdat ik ook gebruik maak van materiaal dat onder CC BY-SA-licentie beschikbaar is, houd ik voor mijn eigen bestanden die 'beperktere' licentie aan en vermeld ik die in de bestanden. Als ik word afgewezen als figshare advisor weet ik waar het door komt ;-)

1 opmerking: